Familieopstellingen

Wat zijn familieopstellingen?

Soms leef je onbewust het leven van iemand anders. Je wordt de moeder van je moeder; je draagt een last voor iemand anders in de familie zonder dat je dat weet en zonder dat je dat wilt. De familieopstellingen van de Duitse therapeut Bert Hellinger helpen om inzicht te krijgen in de plek die we in onze familie innemen. Veel persoonlijke problemen, relatieproblemen en levensvragen vinden hun wortels in zogenaamde verstrikkingen in het familiesysteem.

Familieopstellingen (ook systeemopstellingen genoemd) is een methode die, zonder veel woorden, ons laat zien welke plek we in ons huidige gezin of onze familie van herkomst innemen. Opstellingen helpen om tot dan toe verborgen of half bewuste verbanden te zien, én wat mogelijke wegen zijn om ons, liefdevol, los te maken uit verstrikkingen.

Een opstellingen is ook een manier van naar de wereld en het leven kijken: zonder oordeel, zonder dat het een beter is dan het ander. Met name dit aspect wordt door veel deelnemers als prettig en bevrijdend ervaren.

Vooral voor die vragen, die je al langer bezig houden, waar je misschien al van alles aan hebt proberen te doen, maar op een of andere manier niet veel verder mee komt, kunnen opstellingen een uitkomst bieden, want een kenmerk van levensvragen waar een opstelling kan helpen zijn juist die vragen die te maken hebben met het feit dat je deel van een familiesysteem bent en ingebonden bent in een dynamiek. Vaak ligt de wortel van de dynamiek niet bij de cliënt, maar bij iemand anders in het systeem.

Daarom heeft voor deze vragen het heel hard werken aan jezelf vaak geen langdurig effect. De wortel ligt ergens anders. Een opstelling helpt om die dynamiek te zien. En alleen dat al ervaren veel mensen als helend. Je gaat naar huis met een ander innerlijk beeld. De doorwerking van een opstelling kan soms maanden, soms zelfs jaren duren. Voortdurend vallen er kwartjes, en langzaam wordt het leven anders.

Voorbeelden waarbij een familieopstelling inzicht en ondersteuning kan bieden

• beperkingen en blokkades in het persoonlijk functioneren
• de juiste positie in een zakelijke of privé omgeving
• conflicten
• rouwverwerking
• ziekte
• incest
• levensvraagstukken
• loopbaanvragen
• beperkingen in het persoonlijk functioneren
• communicatievraagstukken
• contact maken met een verloren tweelinghelft

Ziekte en gezondheid

Sinds een aantal jaren is er veel belangstelling om te kijken naar symptomen en ziekten vanuit systemisch perspectief. Hoe volgt iemand, onbewust, het lijden van iemand anders in zijn of haar familiesysteem? Wat is de systemische 'boodschap' in een symptoom?

Een doorbraak in Nederland was de erkenning vanuit de academische medische wereld voor mensen met 'vage klachten': 'We hebben de kloof tussen de geneeskunde en de psychologie te groot laten worden'. Toen daarop een kliniek werd geopend voor mensen met aspecifieke klachten, voelden opeens honderdduizenden Nederlanders zich erkend.

Voor alle duidelijkheid: een opstelling is geen behandeling. Daarvoor is de arts of een andere medisch geschoolde specialist. Wel kunnen opstellingen helpen te onderzoeken hoe je je kunt verhouden tot een ziekte of symptoom. Dat helpt de condities voor genezing te versterken; het geeft soms zielerust; het verbetert de relaties met dierbaren om je heen en het geeft soms fysieke verbetering.

Tafelopstelling

Een tafelopstelling biedt ruimte om een vraagstuk anders onder ogen te zien en te ervaren.
Poppetjes nemen de plaats in van belangrijke elementen of personen in het vraagstuk.

De cliënt plaatst de poppetjes op het veld. Het krachtenveld komt in beeld en levert in één oogopslag overzicht.

Hierna wordt het mogelijk om vanuit helikopterperspectief het eigen vraagstuk waar te nemen. Ook is het mogelijk om vanuit elk ander perspectief te kijken. Soms zie je een factor die wel degelijk van belang blijkt, maar eerder niet opgemerkt kon worden.
Dan wordt zichtbaar en voelbaar wat van belang is; waar de energie heen stroomt; wat kracht geeft; wat maakt dat de cliënt gaat glimlachen, treuren of juist stralen.

Met het vraagstuk opgesteld op tafel ontstaat de mogelijkheid om te spelen met de posities.
Een verschuiving in de posities kan zowel meer inzicht als een mooie ervaring opleveren. Afstanden kunnen veranderd worden, posities gedraaid en er kunnen elementen bijkomen.

Voor mensen waarbij familieopstellingen met gebruik van menselijke representanten niet als prettig ervaren wordt, kunnen poppetjes een prima alternatief zijn. Ook hier gaan we uit van de huidige (ongewenste) situatie en werken we naar de gewenste situatie toe.
Je wordt niet gestuurd. Een opstelling maakt mogelijkheden zichtbaar, andere routes.
Familieopstellingen gaan niet alleen over families. Familieopstellingen gaan over alle systemen zoals: bedrijven, organisaties, teams, liefdesrelaties, opleidingen, werk, enzovoorts.

Coaching

Soms loop je vast in je leven. Relatieproblemen, burn-out, stress op het werk, angsten, verlies van dierbaren; je kunt het gevoel hebben dat je vastgelopen  bent. Bij coaching wordt vaak gewerkt met tafelopstellingen. Een vraag wordt a.h.w. neergezet en dan wordt gekeken naar wat een logische volgende stap kan zijn. De poppetjes worden anders neergezet en/of er komen andere elementen bij. Je kijkt ernaar. In plaats van met poppetjes kan ook met grondelementen worden gewerkt: papier, matjes. Je kunt dan letterlijk op de plaats van een ander gaan staan en dan voelen hoe het daar is. Soms zie je dan letterlijk van bovenaf hoe een situatie is en daardoor krijg je meer inzicht.